Iedereen kan stekken

Planten willen zich voortplanten. Dat doen ze met zaden en een deel van de planten gebruikt daarnaast nog andere manieren. Je kunt ze dan scheuren of afknippen en daarna stekken. Als je om je heen kijkt, zie je deze diverse vormen van vermeerderen overal. Er is veel variatie. Wat te doen!?

Het meest eenvoudige stappenplan

Kijk in de straat of er mensen met leuke planten zijn en vraag of je een stekje mag. Vraag tips en zet de plant later op ongeveer dezelfde plek (licht en regen) in je eigen tuin.

Hoe pak je het stekken en planten aan?
Dit is het eenvoudigste stappenplan.

  1. Welke plant is het?
    Maak een foto en gebruik de app: Plantnet. In Plantnet staan zowel inheemse planten als cultuurplanten. Je kunt ook oa Googlelens gebruiken, maar die is minder nauwkeurig.
  2. Zoek op internet uitleg over het vermeerderen van deze plant (en ook wat de plant nodig heeft en waar je die kunt planten). Kijk op een paar sites en haal daar de hoofdlijn uit.
  3. Ga aan de slag!
    Probeer het een keer. Is het niet het juiste seizoen? Zet de actie met de info in je agenda šŸ˜‰
  4. Heb je teveel? Geef het kado!

Na een tijdje krijg je oog voor te stekken planten. Dan zie je de wortelstokken en afleggers. Het steeds dikker worden van de planten, die je dan in stukken kunt delen en uitdelen.

Even de diepte in

Eenvoudige indeling van planten
Je hebt planten die 1 jaar oud worden. Zij verspreiden zich met zaden.
Je hebt planten die twee jaar worden. Deze planten bloeien meestal pas in het tweede jaar en sterven daarna af. Na het eerste jaar kun je ze vermeerderen, verplanten of weggeven.
De meerjarige planten zijn het beste te vermeerderen en stekken. We noemen dit ook vaste planten.

Algemene tips
Ervaren stekkers delen planten het hele jaar en weten dan wat ze moeten doen.
Ben je beginner, start dan in de ideale scheur-, deel- en stekseizoenen.
Voor planten met kluit zijn de herfst en winter meestal de ideale plantseizoenen. Als de planten in rust zijn hebben ze alle voedingsstoffen in de wortels. In deze seizoenen is de grond vochtiger en drogen de planten minder snel uit. Als het lichter wordt gaan de planten op het juiste moment wortelen en groeien.
Voor afgeknipte plantdelen is het voorjaar het ideale seizoen. De plantdelen zitten dan vol groeikracht.

Manieren van vermeerderen van planten
Scheuren Haal de grote kluiten voorzichtig uit de grond en verdeel deze in kleinere delen. Soms kun je een stuk afbreken, soms gaat het beter met een snoeischaar of, voor grote kluiten, een spade. Zorg ervoor dat elk deel wortels heeft en verplant ze direct in de grond of in potten. Geef de planten na het scheuren goed water.
Voorbeelden: Geraniumsoorten, Sedum, Hosta, Bieslook, Lisdodde en varens en grassen zoals Zwenkgras. Kruiden: Munt, Salie, Oregano en Lavendel.
Stekken – Snijd (afhankelijk van de soort) een nieuwe gezonde tak, wortel, blad, of stengel van een plant af en zet dit in water of een potgrondmengsel om wortels te ontwikkelen. Dit kan in de lente bij veel meerjarige planten.
Voorbeelden: Rozemarijn, Salie, Clematis, Passiebloem, Fuchsia, Tomaat, Aubergine, Basilicum en Munt.
Delen Knollen en bollen kun je na de bloei uitgraven. Je haalt ze uit elkaar en plant in de herfst of winter de bollen en knollen op een andere plek of je geeft ze weg.
Voorbeelden: Knollen: Krokus, Boshyacint, Freesia, Gladiool en Crocosmia en de Aardappel.
Bollen: Tulpen, Narcis, Blauwe druifjes, Ui, Knoflook.
Afleggen – Sommige planten maken boven de grond uitlopers met nieuwe plantjes eraan. Als deze plantjes veel wortels hebben, kun je de uitloper doorknippen en de plantjes verplanten. Onder de grond kan een plant wortelstokken laten groeien waarvan op verschillende plekken nieuwe stengels uit de grond omhoog. Ook deze wortelstok met of zonder stengels kun je uitsteken en plant je 5 centimer diep in de grond.
Voorbeelden: Uitlopers: Aardbeien, Klimop, Bramen. Wortelstokken: Gember, Iris, Rabarber, Munt, sommige Varens.

Sommige planten hebben tijd nodig om zich te herstellen en kweek je eerst in huis, of in de schaduw, of in een potje, om de planten goed wortel te laten schieten. Als er geen kans meer is op vorst aan de grond, ga je ze planten.

Dit hele verhaal weerhoudt je er misschien van om te stekken, scheuren of delen en uitdelen. Met het eenvoudige stappenplan, bovenaan deze pagina, hoeft dat niet. Zet de acties in je agenda, probeer het en wees geduldig ;).

Bollen voor 50 jaar Merenwijk

Het busje van Gemiva Cronesteijn, vol met cliƫnten, komt langs bij mijn huis. Ze brengen me bloembollen van het bloembollenasiel. Cliƫnten van Gemiva voeden en drogen de ingeleverde uitgebloeide bloembollen en komen het resultaat nu brengen. Het busje druppelt leeg. EƩn voor ƩƩn dropt een cliƫnt een zak bloembollen in mijn gang. Margreeth van Gemiva had nog een paar zakken liggen en besluit me alles wat ze over heeft te geven. Volgens haar weet ik wel manieren om ze op de goede plek te laten landen.

Twee dagen later levert de post een doos met 250 biologische bloembollen. Het zijn Red Impressions. Ze hebben de rode kleur van de gemeente Leiden en van de Wijkvereniging Merenwijk. De bollen zijn door de gemeente Leiden gedoneerd aan de wijk.

Wat is de bedoeling?
Het is een verjaardagscadeau aan de wijk, omdat de Merenwijk 50 jaar geleden is ontstaan.
Op 2 en 4 november 2021 planten kinderen van de Bredeschool Merenwijk de bollen tijdens de Natuurwijsles. De tulpen planten ze in de vorm van een 50. De bloembollen van het asiel planten ze om de 50 heen. Een paar kinderen vragen of we in de lente naar het resultaat gaan kijken. Dat doen we, want in de lente krijgen ze hun volgende Natuurwijsles.

Mooi, maar waar moet de rest van de bollen heen !?

  • Rondom de tulpenbollen in de 50 kan ik maar een paar bollen kwijt. Gelukkig willen de kinderen uit de klassen ook bollen voor hun ouders mee en gaan de groepen 1 tot en met 3 een zak bollen planten bij de school.
  • Een grote zak gaat mee naar de werkdag van Voedselbos Okkerheide. Er zijn veel mensen komen helpen en de bollen zijn daarom van harte welkom. Naar eigen inzicht plant iedereen bollen langs de paadjes in het voedselbos.
  • De Haardstee krijgt een zak, als beloning voor het maken van de hangende buitenbak. De cliĆ«nten van de Pauwenveer (locatie van de Haardstee) hebben de smalle bak gemaakt, die tijdens Coronatijd aan het buitenhek van kinderboerderij Merenwijk hing. In deze bak brachten wijkbewoners de uitgebloeide bloembollen. Andere wijkbewoners haalden er bollen uit om in de eigen tuin te zetten en de rest bracht Wilma naar Gemiva Cronesteijn.
  • Dan gaat er nog een zak naar Hoeve Dijkzicht in Leiderdorp. Jamie geeft de bollen een mooie plek tijdens zijn bomenplantdag. Ik leerde hem kennen tijdens de oogstdag op de natuurspeeltuin in Leiderdorp. Daar organiseerde hij een oogstdag onder de vlag van Meerbomen.nu. Als oogstbegeleider van Meerbomen heb ik daar meegeholpen.
  • Een paar kleine zakjes of bloembollen gaan naar mensen die me geholpen hebben met de bollen of direct enthousiast zijn om ze te planten.

De gang is leeg. En nu wachten op de lente om te zien waar ze allemaal op komen.