Auteur: Ant

Geplaatst op

De dag van het HOUT

Leiden is in 2022 European City of Science en deze dag is georganiseerd onder het programma Kennis door de Wijken. Iedere dag heeft een eigen thema en op 21 december is het thema HOUT. Op het programma staan het oogsten van boompjes in Wijkbos Merenwijk, voorafgegaan door een natuurwandeling. Verder kun je luisteren naar naar ‘Wat bomen ons over de wereldgeschiedenis kunnen vertellen’.

Waarom aandacht voor HOUT?
Hout is voor ons een vanzelfsprekendheid. Het is bouwmateriaal voor onze huizen en tuinen en we zitten op stoelen en aan tafels. Met papier delen we via boeken en kranten onze kennis en in karton worden pakketten vervoerd.
Vroeger was het zelfs de enige brandstof en werden er kerken en schepen van gebouwd. Elk houtsoort werd voort iets anders gebruikt. In de bomenspeurtocht vind je hier voorbeelden van.
En ook in de toekomst blijft hout belangrijk. Niet alleen voor de opslag van CO2, waar meerbomen.nu hard aan werkt, maar ook voor de biodiversiteit en onze gezondheid.
Het belang van bomen is groot.
En omdat ik me weleens afvraag of we de bomen in onze eigen straten nog wel zien staan, vraag ik op deze dag aandacht voor de Bomen, de basis van HOUT.

Dagprogramma Bomen

  • 10 uur start Natuurwandeling met aandacht voor de bomen
  • 13 uur start boompjes oogsten
  • Hele dag: luisteren naar webinar over ‘Wat bomen ons over de wereldgeschiedenis kunnen vertellen’.

Wil je meedoen? Bij ieder onderdeel staat de manier van aanmelden.

Leer bomen bekijken en herkennen
Om 10 uur kun je meelopen met de natuurwandeling in Wijkpark Merenwijk. We bekijken vooral de bomen en alles wat er omheen leeft. De bomenspeurtocht is de leidraad van de wandeling en leidt je in ongeveer een uur langs 22 verschillende bomen. En deze keer wordt je bij het eerste deel van de wandeling begeleid door de maker.
Voor wie is de speurtocht?
De speurtocht is geschikt voor mensen die bomen willen leren kennen en voor ouders / grootouders met kinderen.
Aanmelden voor een wandeling doe je met dit formulier.

Oogstmiddag van boompjes in Wijkpark Merenwijk
Onder de vlag van Meerbomen.nu en IVN organiseer ik vanaf 13 uur een oogstmiddag.
Iedereen is van harte welkom om te helpen. Een deel van de oogst gaat naar Voedselbos Okkerheide, naar Voedselbos Matilo en naar Joost van Schie, boer op de Eenzaamheid. En help je mee met het oogsten, dan mag je natuurlijk zelf ook boompjes meenemen.
Wie kunnen meedoen met oogsten?
Gezinnen mogen samen komen en kinderen van 10 jaar en ouder (en dus ook volwassenen!) mogen zelfstandig meedoen. Neem zoveel mogelijk je eigen schop en handschoenen mee.
Aanmelden is fijn en gaat gemakkelijk via de bomenplanner van Meerbomen.nu.

Webinar ‘Wat bomen ons vertellen’
Kijk en luister naar het webinar over ‘Wat bomen ons vertellen’ van Valerie Trouet, dat ze in Coronatijd op Stadswerk gegeven heeft. Trouet is dendrochronoloog en schreef het boek: ‘Wat bomen ons vertellen’. Aan de hand van jaarringen bestudeert ze het klimaat uit het verleden en de invloed ervan op ecosystemen en samenlevingen. In haar boek toont ze aan dat dendrochronologie zich heeft ontwikkeld tot een van de belangrijkste instrumenten om de complexe interacties tussen bossen, mensen en het klimaat te bestuderen. De rode draad is de geschiedenis van houtgebruik en ontbossing, die ons in staat heeft gesteld het verleden te bestuderen en een bijdrage te leveren aan de leefbaarheid van onze planeet in de toekomst.
In het webinar begeleid ze je door de menselijke geschiedenis en de dendrochronologie.
Nieuwsgierig? Stuur een mailtje en je krijgt per ommegaande de link om zelf op een geschikt moment te kijken.

Geplaatst op

Natuur

berkenbomen

Natuur

brengt me tot rust
ontspant me
helpt me denken
laat me samenhang zien
maakt me creatief
laat me anders kijken
laat me anders denken
laat me voelen
maakt me los
maakt me vrij
geeft me ruimte
doet me verwonderen
genieten
bewonderen
helpt me mogelijkheden zien
doet me realiseren dat er meer mogelijk is
is de basis van mijn leven
bodem, lucht, water
beschermt mij
heeft miljarden jaar ervaring
voedt mij

Geplaatst op

Boompje planten – tips

Keuze van een boompje en de plek

Als je graag een boom in je tuin wilt, dan heb je vast een voorkeur voor een boompje. Maar zo’n boompje heeft ook zijn eigen voorkeuren. Op de site van meerbomen.nu staat een lijst van alle inheemste bomen met heel kort wat een inheemse boom nodig heeft. Uitgebreide informatie vind je onder andere op: Bomenbieb.nl ; Bomenwijzer.be en Ecopedia.be.

Daarnaast moet je als boomeigenaar zorgen dat je een boom zo plant dat de boom geen overlast gaat geven en geen veiligheidsrisico voor de omgeving wordt. Als de boom later groot wordt, moet de boom voldoende ruimte hebben. Door regelmatig te snoeien zorg je ervoor dat een boom niet te hoog en breed wordt. Of je laat het bij een heg. Dat kan ook bij veel bomen, zoals een beuk, haagbeuk, veldesdoorn, meidoorn, hulst en taxus.

Boompje planten

Plant je boompje met zorg. Maak voor de boom of struik een goed breed en diep gat. Ongeveer een derde dieper en breder dan de wortels. Ga er maar vanuit dat er 10 centimeter grond bovenop de kluit moet. Vul het gat met vochtige losse grond en druk de grond zacht aan. Of gooi een plens water in de kuil en vul de kuil met losse grond. Staat een boompje alleen? zorg dan dat deze de eerste twee jaar wordt ondersteund door één of twee steunpalen.

Nazorg voor de zaailing met kluit of zonder kluit

Het is erg belangrijk dat de jonge aanplant genoeg water krijgt wanneer het een droog voorjaar is. Als de uitbottende blaadjes slap gaan hangen, geef het dan direct water. Blijven de blaadjes slap hangen, dan kun je de zijtakken terugsnoeien. De (beschadigde) wortels van de zaailingen kunnen dan voor voldoende watertoevoer zorgen en aangroeien.

Bomen en struiken die met kale wortels worden geplant (zonder kluit), hebben iets minder overlevingskans dan bomen en struiken mét kluit. Geef ze dan ook de tijd om aan te slaan! Als ze het eerste jaar nog niet veel uitlopen, wil dat niet zeggen dat ze dat het jaar erna niet alsnog doen. Heb geduld, bomen hebben de tijd.

Geplaatst op

Elke tuin een kruin

kruin in tuin

Voordelen van een boom in je tuin
Waarom heeft elke tuin een kruin nodgi? Een boom of struik in de tuin of op het balkon heeft een aantal voordelen (zie de site de groene stad):

  • Bij hitte is er schaduw en door verdamping een koelere plek in de tuin en op het balkon
  • Een boom dempt geluid en verbetert het uitzicht
  • Uitzicht op groen vermindert stress
  • De tuin houdt langer regenwater vast
  • De waarde van de woning wordt hoger
  • En! een boom en struik trekt meer vogels, kleine zoogdieren en insecten naar je tuin. Je creëert een plek om te broeden, voedsel te vinden, te schuilen en te overwinteren.  

Start van 1 miljoen bomen in Nederland
In het voorjaar van 2020 wilde de gemeente meedoen met het planten van een miljoen bomen. Het kwam niet van de grond. Maar omdat ik het een hele leuke actie vond, ging ik naar de kennismakingsdag van Meerbomen.nu in oktober 2020 en besluit op kleine schaal mee te doen in het bos van Wijkpark Merenwijk.

zaailing esdoorn
haagbeuk
berk

Ik regelde een hub in het parkbos bij de Haardstee en zorgde voor toestemming van de gemeente Leiden. Ondertussen deed ik een paar keer mee met Franke van der Laan van Stichting MEERGroen met het oogsten van boompjes.

Door de jonge boompjes te ‘oogsten’ geef je deze boompjes een tweede leven, omdat je ze op een plek plant waar ze oud kunnen worden. Normaal rooien groenbeheerders de boompjes langs paden of dunnen de bosjes uit. Dat betekent dat ze weggehaald of versnipperd worden. De grotere exemplaren komen soms op een takkenril. Bij het dunnen haal je niet alle boompjes weg, maar je geeft boompjes voldoende ruimte om tot een mooie struik of boom uit te groeien. En je laat boompjes staan die schaars zijn in het gebied. Je kunt dus niet zomaar overal boompjes weghalen. Je moet wat kennis van het gebied hebben. Daarom oogst je meestal samen met een natuurbeheerder of ecologisch adviseur. Van Groenbeheer mag ik als Natuurgids van het park en als ‘oogstbegeleider van Meerbomen.nu’ zelfstandig aan de slag.

Vanaf november 2020 haal ik zo nu en dan jonge boompjes uit het park en gebruik de hub om ze tijdelijk in te kuilen. Een paar van de afnemers van boompjes helpen mee met het oogsten en nemen de boompjes direct mee naar hun plantplek.

Door Corona blijft de kinderboerderij in de winter van 2020 dicht. Gelukkig kan ik mensen meenemen naar de hub bij de Haardstee op het terrein van de kinderboerderij. Samen scheppen we de boompjes uit de hub. Uiteindelijk krijgen 224 jonge boompjes een nieuw thuis bij ‘boeren, burgers en buitenlui’. Om wat preciezer te zijn: 33% ging naar tuinen, de rest ging naar een tiny forest, voedselbos, broekbos en om een heg aan te vullen. Allemaal gratis, zoals bij meerbomen.nu past.

Geoogste boompjes in 2020-2021

Na dit resultaat nodigen Meerbomen.nu en IVN me uit om bij hun webinars te vertellen over het ‘in het klein’ starten van een oogstlocatie. En gaf ik een workshop bij het bomenfestival. Daaruit ontstaat mijn stappenplan voor het regelen van een oogstlocatie.

Gemeente Leiden wil in Elke tuin een Kruin
In de zomer van 2021 vraagt de gemeente Leiden me of ze met me mogen praten over mijn oogstactie, want ze willen het gemeentebreed aan gaan pakken! Elke tuin moet een Kruin. Ik geef ze al mijn informatie en breng ze in contact met meerbomen.nu.

Op 27 november 2021 heeft de gemeente de eerste oogst- en uitdeeldag op 3 locaties in de stad. Ook in Wijkpark Merenwijk. Wethouder Ashley North opent de dag en helpt de hele ochtend met het oogsten, samen met nog 8 vrijwilligers. Theo en ik begeleiden het oogsten en sorteren de boompjes. We hebben minimaal 15 soorten.
In de middag komen mensen boompjes ophalen. En ondanks het natte weer delen we heel snel de geschikte boompjes uit. Ik ga zelfs nog voor speciale verzoekjes het park in. Tegelijkertijd brengen een aantal mensen boompjes uit eigen tuin of groentetuin, die over zijn. Dit is de doneer-een-zaailing-actie van Meerbomen.nu.

Waarschijnlijk volgen er meer door de gemeente georganiseerde dagen. Ondertussen ga ik door met het organiseren van dagen en leveren van boompjes. Mail mij, wanneer je hier meer informatie over wilt.

Wat informatie op een rij

Betrokken partijen bij het initiatief

Geplaatst op

Bollen voor 50 jaar Merenwijk

Het busje van Gemiva Cronesteijn, vol met cliënten, komt langs bij mijn huis. Ze brengen me bloembollen van het bloembollenasiel. Cliënten van Gemiva voeden en drogen de ingeleverde uitgebloeide bloembollen en komen het resultaat nu brengen. Het busje druppelt leeg. Eén voor één dropt een cliënt een zak bloembollen in mijn gang. Margreeth van Gemiva had nog een paar zakken liggen en besluit me alles wat ze over heeft te geven. Volgens haar weet ik wel manieren om ze op de goede plek te laten landen.

Twee dagen later levert de post een doos met 250 biologische bloembollen. Het zijn Red Impressions. Ze hebben de rode kleur van de gemeente Leiden en van de Wijkvereniging Merenwijk. De bollen zijn door de gemeente Leiden gedoneerd aan de wijk.

Wat is de bedoeling?
Het is een verjaardagscadeau aan de wijk, omdat de Merenwijk 50 jaar geleden is ontstaan.
Op 2 en 4 november 2021 planten kinderen van de Bredeschool Merenwijk de bollen tijdens de Natuurwijsles. De tulpen planten ze in de vorm van een 50. De bloembollen van het asiel planten ze om de 50 heen. Een paar kinderen vragen of we in de lente naar het resultaat gaan kijken. Dat doen we, want in de lente krijgen ze hun volgende Natuurwijsles.

Mooi, maar waar moet de rest van de bollen heen !?

  • Rondom de tulpenbollen in de 50 kan ik maar een paar bollen kwijt. Gelukkig willen de kinderen uit de klassen ook bollen voor hun ouders mee en gaan de groepen 1 tot en met 3 een zak bollen planten bij de school.
  • Een grote zak gaat mee naar de werkdag van Voedselbos Okkerheide. Er zijn veel mensen komen helpen en de bollen zijn daarom van harte welkom. Naar eigen inzicht plant iedereen bollen langs de paadjes in het voedselbos.
  • De Haardstee krijgt een zak, als beloning voor het maken van de hangende buitenbak. De cliënten van de Pauwenveer (locatie van de Haardstee) hebben de smalle bak gemaakt, die tijdens Coronatijd aan het buitenhek van kinderboerderij Merenwijk hing. In deze bak brachten wijkbewoners de uitgebloeide bloembollen. Andere wijkbewoners haalden er bollen uit om in de eigen tuin te zetten en de rest bracht Wilma naar Gemiva Cronesteijn.
  • Dan gaat er nog een zak naar Hoeve Dijkzicht in Leiderdorp. Jamie geeft de bollen een mooie plek tijdens zijn bomenplantdag. Ik leerde hem kennen tijdens de oogstdag op de natuurspeeltuin in Leiderdorp. Daar organiseerde hij een oogstdag onder de vlag van Meerbomen.nu. Als oogstbegeleider van Meerbomen heb ik daar meegeholpen.
  • Een paar kleine zakjes of bloembollen gaan naar mensen die me geholpen hebben met de bollen of direct enthousiast zijn om ze te planten.

De gang is leeg. En nu wachten op de lente om te zien waar ze allemaal op komen.